Maand: mei 2018

Dit stuk heb ik 2 jaar geleden geschreven. Binnenkort komt een vervolg.

Vorig jaar gaf ik de workshop bijenhouden op het Eigenwijs Festival. Een goede vriendin volgde de workshop ook. Zij schrok echt van de hoeveelheid werk die in het bijenhouden gaat zitten. Dat heeft mij niet meer losgelaten en ik vraag mij steeds af hoe je kunt bijenhouden zonder gedoe.
Bijenhouden zonder gedoe begint met niets willen. Je wilt geen honing winnen, je wilt geen was smelten, je wilt geen bestrijding van varroa, je wilt geen koninginneteelt, je wil geen kunstraat smelten, je wilt alleen gezonde bijen. Op zich kan dat al een opgave zijn. Wanneer je niets wilt, hoef je maar weinig aan te schaffen.
Bijen hebben wel een onhebbelijkheid. Wanneer je niets doet, gaan ze zwermen in mei. Dat wil je ook niet. Een volk gaat zwermen wanneer het te groot wordt. Dit wordt zichtbaar wanneer het volk koninginnedoppen gaat aanzetten. De ramen met koninginnedoppen haal je uit de kast met aanhangende bijen. Vervolgens hang je die in de tweede kast. Ook haal je een raam met stuifmeel en een raam met honing uit de kast. De weggenomen ramen vul je aan met lege ramen zonder kunstraat. (Laten we het proberen met het risico op warbouw.) Het volk heeft weer ruimte. Misschien is het voldoende en anders herhaal je het nog een keer.
Honing wordt niet gewonnen in het voorjaar, dat houden de bijen. Dat scheelt alles wat met honingslingeren en in potjes stoppen te maken heeft. Ook het voeren van de bijen na de honingwinning.
Wanneer je besluit geen varroa te bestrijden hoef je niets te doen, maar de kans dat je bijenvolk verloren gaat als gevolg van varroa is groot. Een eenvoudige manier van varroa bestrijden kan door alle broed uit het volk te halen. Op 1 raam met open broed na, dat blijft in het volk zitten. Deze ramen zet je met aanhangende bijen op het andere volk dat is ontstaan met de koninginnedoppen. Hierbij gebruik je een krant om het samenvoegen soepel te laten verlopen. Je hebt nu een nieuw volk met een nieuwe koningin. Wanneer het laatste raam met broed gesloten is in je oude volk haal je het raam uit het volk. Dit raam leg je 2 dagen in de vriezer, daarna snij je het uit en gooi je het weg. Dit raam dient als lokraam voor de varroamijt. Hiermee haal je meer dan 90% van de varroa uit het volk. Deze manier van bestrijden scheelt alle materiaal en organische zuren die nodig zijn bij de varroabestrijding.
Het nieuwe volk goed in de gaten houden. Afhankelijk van wanneer de koningin aan de leg is, kan ook hier dezelfde methode toegepast worden om de varroa te bestrijden.
Tot nu toe heb je voor het bijenhouden niet meer nodig gehad dan de standaarduitrusting en 2 bijenkasten van 2 broedkramers groot.
Inmiddels is het zomer. De bijen profiteren van de zomerdracht en die laten we lekker in de kast zitten. Mooi voor de winter. In Oktober controleer je de wintervoorraad. Een volk op je broedkamers heeft 20 kilo voer nodig. Een volk op 1 broedkamer heeft 14 kilo voer nodig. Wanneer een volk te weinig voer heeft, koop je alvast Apifonda (suikerdeeg) om in de winter bij te kunnen voeren. Dit scheelt voerbakken, suikersmelten, jerrycans en 40 kg suiker kopen. Zijn de volken te klein, dan voeg je ze samen.
Na de winter, bij de voorjaarscontrole, haal je alle oude raat uit de kast. Eventueel zet je de bijen op 1 bak. De oude raat snij je uit en gooi je weg. De schoongemaakte raampjes zijn weer beschikbaar voor de volgende ronde. Dit scheelt een wassmelter, wassmelten, waszuiveren en veel tijd.
Voor het nieuwe bijenjaar maak je geen raampjes met kunstraat klaar. Je gebruikt raampjes zonder kunstraat. Dat scheelt ijzerdraad, draadspanner en trafo voor het insmelten van kunstraat. Zo kom je het bijenjaar rond met minimale middelen. Bijenvolken en/of koninginnen die je teveel hebt kun je verkopen of weggeven. Je volk kun je inzetten voor bestuiving en je kunt op een primitieve manier aan koninginneteelt doen.
Dit is de aanzet. Het rammelt hier en daar nog wat, maar daar kan aan gewerkt worden. En wie weet, gaat mijn goede vriendin toch nog een keer bijenhouden.